از دست دادن بافت یا ارگان به دلیل تخریب جراحتی یا غیر جراحتی باعث مشکلات عمده ی سلامتی می شود، که شدیدا بر روی وضعیت بیمار و طول عمر او تاثیر می گذارد. درمان به صورت جراحی های سنتی، پیشنهاد می دهد که از یک ناحیه ی دوم بافت های خودی برای ترمیم یا جایگزینی بافت ها یا ارگان های تخریب شده استفاده شود. برای برخی ارگان ها مانند کلیه، کبد و پانکراس پیوند آلوژنیک اجازه ی ترمیم کارکردی را می دهد. با این وجود، تامین allograft محدود می باشد و لیست انتظار طولانی برای پیوند ارگان و بافت نشان دهنده ی نیاز به یک متد جدید به منظور غلبه بر محدودیت های درمان های قدیمی می باشد.
مهندسی بافت به روشهایی اطلاق میشود که مبتنی بر استفاده از داربستها، سلولها و مولکولهای فعال بیولوژیکی برای تولید بافتهای دارای عملکرد مشخص است. هدف مهندسی بافت ساخت سازههایی است که قابلیت بازسازی، نگهداری و بهبود بافت آسیبدیده یا کل ارگان را داشته باشد. پوست و عضروف مصنوعی نمونههایی از بافتهایی هستند که توسط سازمان غذا و دارو(FDA) تایید شدهاند؛ با این حال، تا کنون، استفاده از چنین محصولاتی در بیماران محدود است.
علاوه بر استفادههای پزشکی، استفادههای غیر درمانی از مهندسی بافت شامل بیسنسورها برای تشخیص فاکتورهای مهم شیمیایی یا بیولوژیکی و همچنین استفاده در تراشههای بافتی برای تعیین میزان سمیت داروها است.
سلولها اجزای سازندهی بافت هستند و بافت جزئی با عملکرد مشخص در بدن است. عموماً گروههای سلولی ساختارهای حامی و نگهدارندهي خود که ماتریس خارج سلولی(Extra-cellular matrix) نام دارد را میسازند و ترشح میکنند. این ماتریس، یا داربست، نقشی بیش از حمایت از سلولها را ایفا میکند؛ این ساختار همچنین به عنوان یک ایستگاه تقویت برای سیگنالهای مختلف مولکولی عمل میکند. بنابراین سلولها با کمک این ماتریس از منابع مختلف سلولهای موجود در محیط اطراف سیگنالهایی را دریافت میکنند که برای بقا و حفظ وضعیت و فعالیتشان لازم است. هر یک از این سیگنالها میتواند زنجیرهای از پاسخها را در پی داشته باشد که سرنوشت سلول به آنها وابسته است. محققان با فهم این که هر یک از سلولها چگونه به این سیگنالها پاسخ میدهد، با محیط اطراف خود ارتباط برقرار میکند و با ارتباط با یکدیگر ارگانها و بافتها را میسازند، قادر خواهند بود که این فرآیندها را در جهت بازسازی بافت آسیبدیده و تولید بافتهای جدید اصطلاح کنند.
پیاده سازی روش های مهندسی بافت در گروه های تخصصی مرکز تحقیقات فناوری بن یاخته
ساخت محصولات مهندسی بافت عموماً با ساخت یک داربست (همانند آنچه در گروه نانوتکنولوژی و مهدسی بافت مرکز تحقیقات فناوری بن یاخته انجام می شود)، می تواند گسترهای وسیع از مواد مناسب از پروتئینها تا پلاستیکها را در برگیرد. هنگامی که داربستها ساخته شد، سلولها به درون داربستها وارد میشوند (همانند آنچه در گروه بیولوژی سلول های بنیادی مرکز تحقیقات فناوری بن یاخته انجام می شود). در کاشتن سلولها میتوان از ترکیبی از فاکتورهای رشد استفاده کرد. در این روش سلول های نشانده شده، منابع اصلی برای تشکیل بافت های تازه ایجاد شده می باشند. از سوی دیگر، داربست های سنتزشده به ایجاد ساختار سه بعدی متخلخل، سلول ها را درون خود جا داده تا ماتریکس خارج سلولی تشکیل شده و همچنین رشد سلولی در داخل بدن نیز کنترل می کند. این داربست های سنتز شده، دارای قابلیت زیستتخریبپذیری هستند و در زمانی معادل بازسازی بافت، تجزیه می شوند. روش دیگر این است که داربست بدون سلول را به سرعت بعد از آسیب دیدگی جایگزین بافت آسیب دیده کنیم. اصل حاکم بر این روش، این است که با استفاده از داربست، مولکول های زیستی مناسب را به ناحیه ی آسیب دیده رسانده؛ مولکول ها ی زیستی از داربست به شیوه ای کنترل شده آزاد می شوند و سلول های مولد به سمت بافت آسیب دیده به کار بسته شده و رشد و تمایز آن ها توسعه داده می شود و در نتیجه بازسازی بافت افزایش خواهد یافت. در بعضی موارد، سلولها، داربستها و فاکتورهای رشد ابتدا با یکدیگر ترکیب میشوند و به ساختار اجازه داده میشود تا خودش شکل بگیرد.
روشی دیگر در تولید بافتهای جدید، استفاده از داربستهای موجود در بدن است. در این روش، سلولهای بافت اهدا شده خارج میشوند و ماتریس خارج سلولی باقیمانده به عنوان ساختاری حامی در رشد سلول استفاده میشود. از این روش تاکنون برای مهندسی بافت قلب، کبد، ریه و کلیه استفاده شده است. استفاده از این روش محققان را قادر میسازد تا با استفاده از داربستهای جدا شده از بافت انسانی که در عملهای جراحی خارجشدهاند و سلولهای فرد بیمار، ارگانی را به صورت اختصاصی برای فرد تولید کنند که توسط سیستم ایمنی دفع نشود.